काल संध्याकाळी ऑफिसमध्ये पोचलो आणि नेहमीप्रमाणे ईमेल चेक करत बसलो. कामाचा प्रचंड कंटाळा आला होता (तो नेहमीच येतो म्हणा). एक नियम नेहमी पाळतो, क्लायंटचे ईमेल सगळ्यात शेवटी चेक करतो. साले एक से एक मनहूस असतात, कारण त्यात नेहमीच एक चर्चा असते टार्गेट्स..टार्गेट्स आणि टार्गेट्स.

म्यानेजरचा पहिला ईमेल बघितला, त्याला हाय प्रायोरीटी असं मार्क केलं होतं. ***ATTENTION*** म्हटलं झालं, काही तरी नवीन जबाबदारी दिली असणार. रागातच तो ईमेल उघडला आणि त्यात सूर्याचे काही फोटो दिले होते. म्हटलं आता काय झालं?

त्यात त्यांनी एक बातमी दिली होती –

(CNN) The largest solar storm for seven years is expected to send a shower of radioactive solar particles racing towards Earth at almost 1,400 miles a second this week, according to NASA.  The flare, caused by a huge eruption on the sun’s surface on Sunday, is expected to affect GPS systems and other communications when it reaches the Earth’s magnetic field on Tuesday..

Solar flares are our solar system’s largest explosive events and can last from minutes to hours, according to NASA, releasing up to a billion tons of matter in the process. NASA says the flare may also spark an unusually large display of auroras, which may be visible at lower latitudes than normal. The dazzling array of brightly colored lights, known as the Aurora Borealis or Northern Lights, can frequently be seen in northern Canada, and the far north of Europe, from Greenland to Iceland and Norway.

This week’s powerful solar storm has already seen the lights visible as far south as Scotland, Northern Ireland and Yorkshire, in northern England.

मग त्यांनी नासा ने काढलेले फोटो दिले होते आणि एक यादी होती आमच्या सॅटेलाईटस् ची, ज्यांच्या द्वारे आम्ही आमच्या कस्टमर्सना आणि जगभरातल्या सैनिकांच्या नेटवर्कला सुविधा पुरवत असू. त्यात पुढे म्हटले होते की, पुढचे ७-८ दिवस हे जीपीएस, मोबाईल आणि सॅटेलाईट इंटरनेट सर्विसेस पुरवणाऱ्या कंपन्यांना कठीण आहेत आणि ह्या सुविधा काही काळासाठी बंद होऊ शकतात. त्यामुळे तुम्हाला खूप तक्रारी येतील, त्यांना हे नीट समजावून सांगा.

मग ह्या बद्दल थोडं गुगलून बघितले, आणि खालील माहिती सापडली. जाणकारांनी अजून माहिती दिल्यास बरं होईल.

आता हे सोलार स्टॉर्म/सोलार फ्लेअर नक्की काय?

ही एक प्रकारची नैसर्गिक खगोलीय घटना आहे, जी सूर्याच्या पृष्ठभागावर घडते. एक प्रकारचे वादळंच म्हणा सोप्या शब्दात. अशी वादळे तिथे होतंच असतात, पण जेव्हा मोठ्या प्रमाणावर अश्या प्रकारची घटना घडते, तेव्हा सूर्य नेहमीपेक्षा ६-७ पट उर्जा उत्सर्जित करतो. नासाने सांगितलं आहे की, २००५ मध्ये अशी घटना घडून गेली आहे, पण त्याचा जास्त परिणाम पृथ्वीवर झाला नाही. शास्त्रीय भाषेत ह्याला कोरोनल मास इजेक्शन (Coronal Mass Ejection – CME) असे म्हणतात.

आपण किती चिंता करायला हवी?

ह्यावेळी किमान २८ तासापूर्वी अशी प्रचंड वादळे सूर्याच्या पृष्ठभागावर घडलेली नासाने आणि  International Space Station मधल्या अवकाश संशोधकांनी बघितली आहेत. ह्या घटनेमुळे  सोलार पॅनलमध्ये अगणित उर्जा उत्सर्जित झाली आहे. ही उर्जा मोजणे अशक्य आहे. कारण जोपर्यंत ह्या उर्जालहरी आपल्या वातावरणावर आदळत नाहीत, तोपर्यंत ह्यांची तीव्रता कळत नाही. त्यामुळे थोडे चिंतेचे वातावरण सगळ्या संशोधकांमध्ये आहे. पण इतकं नक्की की, ही तीव्रता सूर्याच्या आत्ताच्या उर्जेच्या ६-७ पट असू शकते.

ह्यामुळे काय परिणाम होणार?

ह्या घटनेचे दुष्परिणाम जास्त करून सॅटेलाईट कम्युनिकेशनला पडू शकतो. पृथ्वीवरील मोबाईलसेवा, इंटरनेटसेवा आणि विमानांना दिशा दाखवणारी यांत्रिक सुविधा थोड्यावेळासाठी बंद होईल. त्यामुळे धृवीय भागातील विमान उड्डाणे बंद होतील, किंवा त्यांचे मार्ग बदलले जातील. सुरक्षेच्यादृष्टीने अमेरिकेतील काही भागात वीजपुरवठादेखील खंडीत केला जाईल. जर ही तीव्रता खूपंच जास्त असेल तर, सॅटेलाईट बंद पडून, गुरुत्वाकर्षणाअभावी पडू देखील शकतात.

ह्या आधी अश्या घटनेमुळे पृथ्वीला काही अपाय झाले आहेत का?

१९८९ – २००१ मध्ये आलेल्या सोलार स्टॉर्म/सोलार फ्लेअरमूळे अमेरिका आणि कॅनाडा भागात ब्लॅक आऊट झाला होता. जेव्हा ही उर्जा पृथ्वीच्या वातावरणात प्रवेश करते, तेव्हा तुम्हाला आकाशात विचित्र रंगछटा दिसतात. युरोपात आणि उत्तर अमेरिकेत हे बुधवारी आढळून आले आहे. त्याचे फोटोदेखील प्रसिद्ध केलेले आहेत नासाच्या वेबसाईटवर. भारतात अजून ह्याचे परिणाम जाणवले नाहीत, किंवा सांगितलेले नाहीत.

काल झालेल्या सोलार स्टॉर्मचा हा व्हिडिओ –

बघू पुढे काय होतंय….. 😦

नासाच्या लिंकवर तुम्हाला ह्या बद्दल अजून माहिती मिळेल –  http://www.nasa.gov/mission_pages/sunearth/news/classify-flares.html

http://www.nasa.gov/mission_pages/sunearth/news/News012312-M8.7.html

विकिपीडिया माहितीचा दुवा  – http://en.wikipedia.org/wiki/Solar_flare

सर्व फोटो साभार सीएनएन आणि नासा

– सुझे !!